25.SPOR
Etiyopya’da spor denilince akla ilk gelen atletizm. Özellikle 5.000 m. ve 10.000m. koşularında kadın ve erkek atletleri de dünya çapında ünlüdür. Ülkede dereceye giremeyenler ise, başka ülke vatandaşı olup o ülkeler adına yarışır. Etiyopya’nın uluslararası yarışmalarda derece alan koşucularının büyük bir bölümü, Başkent Addis Ababa’ya 150 km mesafede bulunan 20.000 nüfuslu Bekoji kasabasından çıkar.
Olimpiyat Oyunları
tarihinde altın madalya kazanan ilk Siyah Afrikalı Abebe Bikila’dır. 1960 Roma ve
1964 Tokyo Olimpiyatları’nda altın madalya kazandı, 1960-1965 yılları arasında
dünyanın en başarılı maratoncusu olarak kabul edildi. 1969’da geçirdiği bir
trafik kazası sonucunda sakat kaldı ve 1973’te geçirdiği beyin kanaması sonucu
öldü. Ölümünden sonra 1983’te Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından gümüş
liyakat madalyası ile ödüllendirildi. Ülkede milli yas ilan edildi (*).
Etiyopya’nın atletizmde adını çok uzun yıllar duyuran kişi ise maratoncu Haile Gabrselassie’dir. Atletizm dünyasında tüm zamanların en büyük uzun mesafe koşucusu olarak kabul edilir (**) . 1993'ten itibaren; 1.500, 5.000, 10.000 metrede pek çok dünya şampiyonluğu ve 26 adet dünya rekoru sahibidir. 1996 Atalanta ve 2000 Sidney olimpiyat oyunlarında altın madalya kazanmıştır. 1997’de Norveç’teki yarışmada kazandığı 1 milyon dolarlık ödülü iyi değerlendirerek, Addis Ababa’da otelleri ve yatırımları ile zengin bir iş adamı konumuna gelmiştir.
18 Kasım büyük koşusu:
İlk olarak 2000 yılında, Haile Gabrselassie, Peter
Middlebrook ve Abi Masefield tarafından gerçekleştirildi. Bu yarışa halk da
gayri resmi olarak katıldı. 2001 yılından itibaren her yıl 18 Kasımda uluslararası
hüviyette kadınlar ve erkeklerde 10.000 m. yarışı olarak yapılmaya başlandı.
2005 yılına gelindiğinde katılımcı sayısı 25.000 e, son yıllarda 40.000 e kadar
ulaştı.
Etiyopya’da futbol çok
seviliyor. Stadyumlar maçlarda tamamen dolar. Kadın futbolu ve erkek futbolu
gazetelerde geniş bir şekilde yer alır, fotoğraflar, maç analizleri, takım
kadroları ayrıntılı olarak verilir. Türk teknik direktör Mehmet Tayfun Türkmen’in,
2010 yılında Etiyopya Premier Lig ikincisi olan Dedebit FC de görev yaptığını
hatırlıyorum. Güney Afrika’da yapılan dünya kupası maçlarının tamamı TV den naklen
yayınlandı ve kafelerde yoğun ilgiyle izlendi. İngiltere ligi maçları da TV den
naklen yayınlanır ve geniş bir izleyici kitlesine sahiptir.
Etiyopya’dan ülkemize
gelen Elvan Abeylegese dünya şampiyonu olduğu yarışmalarda koşarken 36 kilo
idi.
(*) www.runnersworldtr.com
(**) www.blackpast.org