29.ETİYOPYA YAHUDİLERİ - FALAŞALAR


Falaşalar olarak bilinen Beta Israel cemaatini oluşturan Etiyopyalı Yahudilerin yüzde 85’i, halen 120 bin kişilik nüfusuyla İsrail’de yaşıyor (*). Etiyopya dilinle “Sürgündekiler” anlamına gelen “Falaşalar”, bir yandan kimliklerinin savaşını vermeye diğer yandan hayatta kalma mücadelelerini sürdürmeye devam ediyor.

İsrail Krallığı M.Ö.720 yılında Asurlular tarafından yıkılınca kabileler dağılmış ve izleri kaybolmuştu. Kendilerini kayıp kabilenin torunları sayan Etiyopyalı Falaşaların Yahudi olduğunu, 1862 de Sorbonne Üniversitesi’nden Profesör Joseph Halevi’nin bölgede yürüttüğü bir çalışma ortaya koydu. Avrupalı Yahudiler o dönemde bu bilimsel delilleri kabul etmedi ve siyahî Yahudileri kendinden saymadı. Avrupalı Yahudiler (Sefaradlar), 1920 ye kadar Falaşalarla temasa geçmekten kaçındı. Daha sonra İsrail Yüksek Mahkemesi’nde alınan bir kararla bu kişilerin Yahudilikleri resmiyete geçirildi.

Falaşaların hangi soydan geldikleri konusunda farklı tezler var; Bunlardan birincisi; Beta İsrail, Dan’ın kayıp İsrailli kabilesi olduğu. İkincisi; Kral Solomon ve Kraliçe Sheba'nın oğlu Menelik'in torunları olabileceği. Üçüncü tez; Yüzyıllar önce Yahudiliğe dönüşen Etiyopyalı Hıristiyanların ve putperestlerin torunları olma ihtimali. Dördüncü tez; M.Ö. 586 da İsrail’den Mısır'a kaçan Yahudilerin torunları olabilecekleri.
1974 sonrası komünist dönemde, ellerindeki bütün araziler devletleştirildi ve onbinlerce Falaşa bir anda fakirleşti (**). Derg rejimi ile Tigray Halk Kurtuluş Cephesi arasındaki yoğun çatışmalar da Falaşalar için hayatı zorlaştırdı. 1977-1983 arasında altı bin Falaşa, gizli hava ve deniz operasyonlarıyla İsrail’e taşındı. 1984 de onbin kadar Falaşa İsrail’e gitmek için yola çıktı. Dört bini Sudan’daki mülteci kamplarında açlık ve salgın hastalıklardan can verdi. Sağ kalanlar “Musa Operasyonu” ile hava yoluyla İsrail’e taşındı. 24 Mayıs 1991’de “Süleyman Operasyonu” ile 14.324 kişi bir gecede İsrail’e taşındı. Bu operasyonda İsrail Havayolu (El Al) 747 uçağı 1.122 yolcuyla “bir kerede en fazla yolcu taşıma” konusunda bir dünya rekoru kırdı.
         
(*) S.S.Kayma-Etiyopya Yahudileri-Time Türk-24/5/2012
(**) www.jewishvirtuallibrary.org






Bu blogdaki popüler yayınlar

14. İTALYAN İŞGALİ (1936 - 1941)

Resim
Habeşistan, 2.Dünya Savaşı öncesi Mussolini’nin İtalya’sı tarafından işgal edilir. 2.Dünya Savaşı öncesi Almanya güçlenmeye başlayınca, İngiltere ve Fransa, olası bir savaşta İtalya’nın kendi yanında yer alması için Mussolini’nin Habeşistan’ı işgal etmesine ses çıkartmaz. Ancak bu hoşgörü işe yaramaz ve Mussolini 2.Dünya Savaşında Hitler’in yanında yer alır. 1936 yılında başlayan işgal, 2.Dünya Savaşı devam ederken İngiltere’nin de baskısıyla 1941 yılında sona erer.   İtalya Habeşistan'dan çekilmek zorunda kalır. 1936-1941 arasında yaklaşık 775.000 asker ve sivil işgal ve savaş sırasında can verir. 2.Dünya Savaşı'ndan sonra İtalya, Habeşistan'a tazminat olarak 25 milyon dolar öder. Etiyopya’yı Kızıldeniz’e bağlayan diğer ülke de Cibuti’dir. 1945 yılında İtalyan işgalinin bitmesini takiben 1946 yılında Birleşmiş Milletler kararı ile Fransa toprağı olarak kabul edilen Cibuti 1977 yılında bağımsızlığını, 198
Devamı

53. KOMİK VE İLGİNÇ ANILAR

Resim
Bazı anılarım otokontrol sistemine takıldı, yazmasak daha iyi. Kimseyi incitmeyecek anılar; Türkiye’den gelen misafirlerimizle yerel bir lokantaya gittik. Menüde et ve balık seçenekleri var. Siparişleri verdik, yarım saat sonra yemekler geldi. Misafirimize gelen balık, sipariş ettiği balık değildi.  Garsona izah etmeye çalıştı ama garson israrla bu balığı sipariş ettiğini söyledi. Ben de; “Ye gitsin, en azından balık getirdi, buna da şükür” dedim. Arkadaş yemeğe başladı. Biraz sonra yan masada oturanların siparişleri geldi. Ancak masadakilerden biri gelen balığın kendi siparişi olmadığını söyledi. Garson kız fark etti ki, yan masanın balık siparişini bizim masaya vermiş. Onlardan özür dileyeceğine, arkadaşımızın yanına gelerek “O balık senin değildi, niye yedin?” diye sinirli bir şekilde sorunca, bizler gülme krizine girdik. Eşimle beraber Addis Ababa’ya 20 km mesafede bungalovların olduğu turistik tesi
Devamı

59. ETİYOPYA'DA GEZİLECEK YERLER

Resim
Etiyopya; tarih, coğrafya, dinler, jeolojik yapı, kabile yaşamı, safarisi ile çok zengin bir kültüre sahip. Önemli yerleri görmek için 1 aylık bir zaman bile yetmez. Yerel tur firmaları “kuzey paketi” ve “güney paketi” şeklinde haftalık turlar düzenliyor. Bole havaalanından pek çok şehire iç hat uçuşu var . Sabah ilk uçakla gidip akşam son uçakla tekrar Addis Ababa’ya döneceğiniz günübirlik seyahatler yapılabilir. Ülke içi turlara; hepatit, sarıhumma ve sıtma aşılarını yaptırarak gitmek iyi olur.   Kuzey doğudaki Danakil Çölü, Danakil Çöküntüsü, Erta Ale (sigara içen dağ) gibi ekstrem seyahatleri düşünmüyorsanız (ki oraları ben de görmedim), hedefinizde tarihi yerler, dini figürler ve Afrikadaki yaşamı görmek varsa bunların bazıları hakkında kısa bilgiler verelim; Axum obelisks:  Başşehri Yeha olan Axum Krallığı, kuzey Etiyopya'da bilinen en eski uygarlıktır.  Burası dünyanın en uzun monolitleri ve dikilitaşları ile
Devamı