19. REFORMCU BAŞBAKAN - ABIY AHMED ALI
Ülke genelinde yaşanan kaos ortamı ve gösteriler sonrası istifa eden
Hailemariam Desalegn den sonra 2 Nisan 2018 tarihinde Başbakan oldu. 1976 yılında
Müslüman baba ve Ortodoks annenin çocuğu olarak doğdu. Çok eşli babasının 13. çocuğudur.
2001 yılında Addis Ababa Microlink Bilgi Teknolojisi Kolejinden, 2011 de
Yönetim ve Liderlik Fakültesinden mezun oldu. 2017 yılında doktorasını “Sosyal
Sermaye ve Etiyopya'da Geleneksel Çatışma Çözümü” ve “Jimma Bölgesi’nde Dinler
Arası Çatışma” konulu çalışmalarıyla tamamladı. 3 kız ve 1 evlatlık erkek çocuk
sahibidir.
1991 de Derg yönetiminin devrilmesinden sonra, Assefa Tugayı’nda
askeri eğitim aldı. 1993 de Etiyopya
Ulusal Savunma Kuvvetleri'nde istihbarat ve iletişim bölümlerinde
çalıştı. 2008-2010 arasında Bilgi Ağı Güvenliği Ajansı başkanlığı, 2015-2016
yıllarında Bilim ve Teknoloji Bakanlığı görevini üstlendi. Siyasi kariyerine
ODP (Oromo Demokrat Partisi) üyesi olarak başladı ODP'nin merkezi
komitesinin bir üyesi ve EPRDF İcra Kurulu'nun kongre üyesi oldu. 2015'ten
2018 e kadar Oromia Bölgesi'nde ve özellikle Addis Ababa çevresindeki yasadışı
arazi kapma faaliyetlerine karşı şiddetli mücadelenin temel isimlerinden biri olarak
anıldı.
Şubat 2018'de Etiyopya Başbakanı Hailemariam Desalegn istifasını açıkladı.
Bu aynı zamanda EPRDF Başkanlığı görevinden de istifa ettiği anlamına
geliyordu. Etiyopya siyasetinde yazılı olmayan bir kural olarak, yeni
EPRDF Başkanı bir sonraki Başbakan oluyor. EPRDF Başkanı iktidar koalisyonunu
oluşturan dört partinin (ODP, ADP, SEPDM, TPLF) de başkanlarından biridir.
Nisan 2018'de göreve başlayan Abiy hükümeti, demokratik özgürlük anlamında
çok büyük adımlar attı, ülkenin siyasi manzarası hızla değişmeye başladı. Binlerce
siyasi tutuklu, Ginbot 7 liderleri Andargachew Tsege, Berhanu Nega, terör
suçlamasıyla ölüm cezasına çarptırılan Cumhurbaşkanı Mulatu Teshame Wirtu ve
diğer 575 tutuklu affedildi ve serbest bırakıldı.
Ekonomik politikalarda değişikliğe gidildi. Devlete ait işletmelerin kısmen
veya tamamen özelleştirileceğini, Etiyopya Havayolları, telekomünikasyon,
elektrik ve lojistik sektörlerinde devlet tekellerinin sona erdirileceğini
açıkladı.
Dış politikada, Etiyopya-Eritre çatışmasına son verilmesi için 2000 yılında
imzalanan Cezayir Anlaşması şartlarına uyduğunu
ve tartışmalı sınır şehri Badme’yi Eritre’ye devretmeyi kabul ettiğini
açıkladı. Barış girişimi Eritre tarafından kabul gördü, 20 yıl aradan sonra ilk
resmi görüşme Haziran 2018'de Eritre Dışişleri Bakanı ve
delegasyonunun Addis Ababa ziyareti ile oldu. Görüşme sonrası “Barış ve Dostluk
Ortak Bildirgesi” imzalandı. Buna göre doğrudan telekomünikasyon, karayolu ve
havacılık bağlantılarını yeniden açılması,
Massawa ve Asseb limanlarının Etiyopya tarafından kullanımı
sağlandı.
23 Haziran 2018’de Meskel Meydanında toplanan kalabalığa yaptığı konuşmanın
hemen ardından oturduğu yerin sadece 17 metre uzağına el bombası
atıldı. İki kişi öldü, 165'den fazla kişi de yaralandı.
Ekim 2018'de yeni kabine yapılanışı ile, ilk defa kadın Cumhurbaşkanı
seçildi ve kabinede ilk defa Savunma Bakanlığı ve Barış Bakanlığı koltukları
kadınlara devredildi.
(*) www.ethiopia.gov.et