9. UZAK TARİH
Dört milyon yıl önce, Etiyopya'nın Welo Eyaletinin en doğusundaki Hadar
yakınında bir göl olduğu ve yüzyıllar içinde bu gölün tamamen kuruduğu tespit
edilmiş durumda. Paleoantropologlar 1974'te "Lucy'nin fosilleşmiş
kalıntılarını ortaya çıkardı (*).
Yeryüzünde bulunan en eski insan
kalıntısı Lucy, 130 cm boyunda, 30 kilo ağırlığında olduğu tahmin edilen bir
kadına aittir ve Addis Ababa’da Ulusal Müzede sergilenmektedir. 1974 yılında The
Beatles “Lucy in the sky with diamonds” şarkısı ile bütün dünyada popülerdi, aynı
tarihte bulunan 3,2 milyon yıllık fosil de bu isimle anılmaya başlandı.
Hayret edilecek şekilde burada flaşlı bir fotoğraf makinası ile fotoğraf
çekmek, öz çekim yapmak serbesttir. Böyle bir değer Avrupa’da olsa flaşsız
fotoğraf çekmeye bile izin verirler mi? Müzenin bodrum katında; Lucy’nin yanı sıra, yaşı milyon yılın üzerinde olan
pek çok insan ve hayvan fosilleri de sergilenmektedir.
Müzenin 1. katında kabile dönemlerine ait savaş silahları görülebilir.
Güney Amerika’da yapılan Dünya kupası maçlarında seyircilerin sürekli çalarak dünyaya duyurduğu geleneksel borusu “Vuvuzela” kabile dönemi müzik aletleri arasında sergilenmektedir.
Etiyopya’ya ilk kez gelen dostlara aşağıdaki resimde görülen bu yay şeklindeki ahşapların ne işe
yaradığını sorardım ve bilen hiç olmazdı. Bunlar eski dönemde yastık olarak kullanılıyormuş.
Ekmek kesme tahtasına çok benzeyen bu ahşap, yaklaşık 30 sene önceye kadar okullarda defter olarak kullanılıyordu. İlkokulda öğrenciler buna yazı yazar, dolunca da cam, metal veya taş yardımıyla yazılanları kazır ve temizlenen yüzeye tekrar yazı yazarlardı.
Ekmek kesme tahtasına çok benzeyen bu ahşap, yaklaşık 30 sene önceye kadar okullarda defter olarak kullanılıyordu. İlkokulda öğrenciler buna yazı yazar, dolunca da cam, metal veya taş yardımıyla yazılanları kazır ve temizlenen yüzeye tekrar yazı yazarlardı.
Müzenin giriş katında ise yakın dönem tarihini, Habeşistan tarihinde iz
bırakan krallardan biri olan 2.Menelik’in tahtını, eski kralların taç, kılıç ve
giysilerini görebilirsiniz.
Bu coğrafyada bilinen en eski krallık D’MT (Damot) Krallığı M.Ö.8-M.Ö.4 yüzyılları
arasında hüküm sürdü. Bu krallığın çökmesiyle, M.Ö.4-M.S.1 yüzyılları arasında
bölgede daha küçük krallıklar kuruldu. M.S.1. yüzyılda ise Axum İmparatorluğu bölgede
birliği yeniden sağladı. Gücünü Kızıldeniz’in karşı kıyısında Yemen’e kadar
taşıdı. Axum krallığı 960 yılına kadar devam etti. Krallığın sona ermesiyle, aynı
coğrafyada; Tigray, Harar, Sudan, Somali bölgelerinde birçok krallık kuruldu, yıkıldı,
birbirleriyle yıllarca savaştı.
Etiyopya’nın bilinen tarihi M.S.11. y.y.da Zagwe hanedanı ile başlar ve
1270 yılına kadar devam eder. Zagwe hanedanını yıkan Amharalı Solomonic
hanedanı; 1270-1737 yılları arasında ülkeyi yönetir. Ülkenin adı artık Shoan
Amhara İmparatorluğu’dur (**). Sonraki
yıllarda da ülke yönetiminde prens ve prensesler görülür. Yönetim; 1855-1868
yılında Tewodros hanedanı (2.Tewodros), 1868-1871 arası tekrar Zagwe hanedanı,
1871-1889 arasında Tigray hanedanı (4.Yohannes) ile devam eder. 1889 da
2.Menelik’le birlikte yönetim tekrar Solomonic hanedanına geçer. Tam olarak ispatlanmış
olmasa da; Solomonic hanedanı köklerinin Hz.Süleyman ve Saba melikesi Belkıs’a kadar
uzandığını iddia eden bir tez de vardır.
Ülkede birçok kiliselerin yapım tarihinin M.S.300 lü yıllara kadar indiği
biliniyor. Bu kiliselerin çoğu UNESCO koruması altına altındadır.
(*) Ethiopia – C.A.GILLESPIE – Chelsea House – 2003
(**)
